W dniu 13 września 2019 r. Starosta Zwoleński Stefan Bernaciak przewodniczył nadzwyczajnemu posiedzeniu Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Zwoleniu, którego uczestnikami byli szefowie powiatowych służb i inspekcji, kierownicy jednostek samorządowych, prezesi i łowczy wszystkich kół łowieckich działających na terenie powiatu zwoleńskiego (łącznie 34 osoby).
Powodem zwołania spotkania a zarazem głównym jego tematem było wprowadzenie Decyzji Wykonawczej Komisji (UE) 2019/1385 z dnia 3 września 2019 r. zmieniającej załącznik do decyzji wykonawczej 2014/709/UE w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń (ASF) w niektórych państwach członkowskich na mocy której, tereny gmin: Policzna, Tczów i Zwoleń znalazły się w strefie czerwonej a Kazanów i Przyłęk w strefie żółtej zagrożenia ASF. Starosta Zwoleński witając przybyłych na posiedzenie przytoczył ww. fakt, wskazał na niebezpieczny charakter postępującej choroby i związane z nią zagrożenia dla hodowli trzody chlewnej jak również polskiej gospodarki. Poinformował także o konieczności realizacji określonych, wspólnych zadań dla ograniczenia a w efekcie wyeliminowania zagrożenia ASF. Jako wiodącą w realizacji porządku posiedzenia wskazał Annę Staszewską - Powiatowego Lekarza Weterynarii w Zwoleniu (PLW), której przekazał głos.
fot. Starosta Zwoleński - Stefan Bernaciak otworzył nadzwyczajne posiedzenie Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego.
Anna Staszewska dziękując Staroście Zwoleńskiemu za zorganizowanie posiedzenia oraz zebranym za liczne przybycie, na wstępie zapoznała wszystkich z aktualną mapą zasięgu stref zagrożenia ASF. Podkreśliła, że teren powiatu zwoleńskiego długo pozostawał w strefie białej (wolnej od ASF), a dzięki wprowadzeniu ponad rok temu strefy żółtej dla obszaru gminy Policzna, mamy już zorganizowany i działający jeden punkt z chłodniami na dziki z tzw. odstrzału sanitarnego. Wprowadzenie obecnie strefy czerwonej i żółtej w poszczególnych gminach pociąga za sobą określone obowiązki zarówno dla administracji, lekarzy weterynarii, kół łowieckich, hodowców trzody chlewnej jak i wszystkich mieszkańców. Anna Staszewska zwróciła uwagę na braki kadrowe występujące w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii w Zwoleniu i ilość zadań ciążących na tym urzędzie. Przypomniała także jakie zadania mają do realizacji lekarze wolnej praktyki weterynaryjnej w związku z ASF np. wybrani lekarze (siedmiu) są jedynie uprawnieni do pobierania krwi do badania na obecność wirusa ASF u świń, a w zakresie bioasekuracji dwóch (obaj spoza terenu naszego powiatu). W najbliższym czasie będą przeprowadzone kontrole w gospodarstwach zajmujących się hodowlą trzody chlewnej w zakresie spełnienia wymagań bioasekuracji. Od wyników kontroli będzie uzależniona możliwość przemieszczania (sprzedaży) świń. W przypadku drugiego negatywnego wyniku kontroli PLW hodowca może zlikwidować stado (zaniechać hodowli) i starać się o rekompensatę z ARiMR. Jako kolejne niezbędne zadanie do realizacji w strefach zagrożenia ASF jest realizacja przez koła łowieckie tzw. odstrzału sanitarnego dzików. Wojewoda Mazowiecki, działając na wniosek Mazowieckiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, wydał rozporządzenie nr 9 w sprawie odstrzału sanitarnego dzików obowiązujące na terenie wszystkich powiatów województwa objętych restrykcjami wspólnotowymi, polegające m.in. na: niezwłocznym dostarczeniu odstrzelonych dzików przez myśliwych, do miejsc wskazanych przez właściwego terytorialnie powiatowego lekarza weterynarii w celu pobrania prób do badania w kierunku ASF. Anna Staszewska przypomniała o lokalizacji działającego już punktu na terenie gminy Policzna oraz poinformowała o przybliżonych terminach uruchomienia podobnych punktów na terenie Przyłęka i Kazanowa. Od dzików padłych, znalezionych w terenie pobierane są próbki do badania w kierunku ASF a za ich utylizację płaci właściciel terenu czy drogi. Wyniki odstrzału sanitarnego wśród kół łowieckich są znacznie zróżnicowane, od ponad 100 % do zera w jednym z kół.
fot. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Zwoleniu - Anna Staszewska prezentuje aktualną mapę stref zagrożenia ASF w powiecie zwoleńskim.
W dyskusję włączył się przedstawiciel Nadleśnictwa Marcule Roman Saletra negując konieczność tworzenia planów wychodzenia na polowania indywidualne twierdząc, że jest trudnym do zaplanowania ponieważ wyjścia są uzależnione od wielu czynników a planować można jedynie polowania zbiorowe.
Następnie głos zabrał Konrad Kopyra Prezes Koła Łowieckiego Sokół mówiąc o problemie wałęsających się psów, które także stanowią źródło przenoszenia wirusa do gospodarstw rolnych gdzie hodowane są świnie. Nikt nie kontroluje tego problemu a jest on bardzo poważny.
Starosta Zwoleński podkreślił, że działania muszą być prowadzone wielokierunkowo i dla uzyskania oczekiwanego efektu trzeba likwidować wszystkie możliwe źródła jak i możliwe drogi rozprzestrzeniania choroby - zarówno trzebienie populacji dzików jak i prawidłowa bioasekuracja czy prawidłowa higiena osób wchodzących do lasu.
Burmistrz Zwolenia Arkadiusz Sulima podkreślił, że samorządy podejmują wiele działań w kierunku eliminowania wałęsających się psów. Są podpisane umowy z zakładami zajmującymi się chwytaniem bezpańskich zwierząt i przyjmuje się wszystkie zgłoszenia dotyczące tego problemu a następnie podejmuje się konkretne działania.
Wicestarosta Zwoleński Waldemar Urbański zabierając głos w dyskusji podkreślił, że głównym nośnikiem i sprawcą rozprzestrzeniania się choroby ASF jest dzik i trzeba podejmowania wielu działań dla zmniejszenia jego populacji. Jednak nie można lekceważyć żadnej drogi rozprzestrzeniania wirusa i jeśli tylko to możliwe podejmować zdecydowane działania.
Konrad Kopyra stwierdził, że potrzebne są działania wobec wszystkich wektorów przenoszenia choroby ASF a nie należy koncentrować się wyłącznie na odstrzale dzików.
Starosta Zwoleński Stefan Bernaciak dla uspokojenia dyskusji po raz kolejny podkreślił, że nie mogą być lekceważone żadne źródła przenoszenia choroby ASF i do tego celu służą takie spotkania dzięki którym, możliwa jest wymiana informacji i zwrócenie uwagi na występujące problemy.
Następnie głos zabrał Zbigniew Rek Łowczy Koła Łowieckiego Sokół, zwracając uwagę na problem przenoszenia i transportu odstrzelonych dzików w całości do punktów przechowania i pobierania prób. Przy indywidualnych polowaniach stanowi to ogromny problem. Dlatego polowania powinny mieć charakter grupowy.
Roman Saletra podniósł kolejny problem pytając jak realizować wprowadzony obowiązek nie płoszenia zwierzyny przy organizacji polowań i odstrzału sanitarnego dzików. Zgłosił jednocześnie wniosek o wyjaśnienie tego problemu na piśmie przez PLW i sporządzenie wytycznych w tym zakresie.
Konrad Kopyra odpowiedział, że na terenach wcześniej objętych ochroną i restrykcjami ASF na Podlasiu i Mazowszu stosuje się ciche pędzenia i polowania bez psów.
Anna Staszewska wskazała, że zasady są określone i to raczej myśliwi powinni wymieniać w tym zakresie informacje i doświadczenia. Ponadto poinformowała o opracowanym i wchodzących harmonogramie przeszukiwań terenów pod katem padłych dzików, który zaczyna obowiązywać w strefie czerwonej od 16.09.2019r. a z przeprowadzonych poszukiwań obowiązuje meldunek wg określonego wzoru.
Konrad Kopyra zadał kolejne pytanie co do zachowania myśliwego w sytuacji znalezienia padłego dzika.
Anna Staszewska wskazała, że obowiązują tu ogólne zasady zachowania ostrożności z materiałem biologicznym tzn.: nie podchodzić do martwego zwierzęcia, nie dotykać go, zabezpieczyć miejsce przed dostępem osób np. taśmą ostrzegawczą, wezwać PLW a po wyjściu ze lasu odkazić odzież, obuwie, pojazd, zadbać o higienę osobistą.
Konrad Kopyra zaproponował przeprowadzenie szeroko zakrojonej akcji informacyjnej wśród rolników i osób zamieszkujących obszary wiejskie, dotyczącej wprowadzonych stref ASF.
fot. Uczestnicy spotkania aktywnie uczestniczyli w posiedzeniu PZZK.
Starosta Zwoleński korzystając z obecności Burmistrza i Wójtów oraz ich przedstawicieli zaapelował o przeprowadzenie spotkań z sołtysami celem przedstawienia aktualnej sytuacji w zakresie ASF na trenie powiatu zwoleńskiego i wynikających z tego faktu obowiązków. Jednocześnie podkreślił, ze działania takie były prowadzone zarówno przez PLW, Starostwo Powiatowe w Zwoleniu jak i jednostki samorządu terytorialnego. Następnie Starosta Zwoleński podziękował PLW.
Jako kolejna zabrała głos Teresa Kacperczyk Baran Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Zwoleniu popierając głosy przedmówców w zakresie kompleksowego podjęcia przeciwdziałania szerzeniu i rozprzestrzenianiu zagrożenia o charakterze epidemii. Tylko wspólne, konsekwentne działanie we wszystkich wektorach przenoszenia wirusa może zapewnić oczekiwany efekt.
Lekarz weterynarii Piotr Barszcz zwrócił uwagę na fakt, że 99% stwierdzonych zakażeń jest spowodowane przez dziki. W związku z powyższym konieczna jest zdecydowana redukcja populacji. Wszelkich zmian regulacji prawnych można dokonać wyłącznie w drodze legislacyjnej, nie mamy wpływu na stan i jakość obowiązującego prawa. Wobec czego należy realizować przyjęte postanowienia. Myśliwi otrzymują dopłaty do odstrzelonych sanitarnie dzików co dodatkowo powinno motywować i rekompensować ewentualne koszty prowadzenia odstrzału.
Wicestarosta Zwoleński Waldemar Urbański zwrócił się do Krzysztofa Żylińskiego Zastępcy Komendanta Powiatowego PSP w Zwoleniu z zapytaniem o możliwości kabin dekontaminacyjnych używanych przez PSP i ewentualną ich możliwość użycia do odkażania myśliwych biorących udział w przeszukaniach lub polowaniach.
Krzysztof Żyliński poinformował, że przy użyciu przenośnych kabin dekontaminacyjnych można prowadzić odkażanie poprzez spryskiwanie skażonych powierzchni i zamaczanie obuwia, KPPSP w Zwoleniu posiada jedną taką kabinę i jest ona używana do dekontaminacji podczas działań z zakresu ratownictwa chemicznego.
Następnie głos zabrał Paweł Drobek Kierownik Oddziału ARiMR w Zwoleniu informując szczegółowo o możliwościach zaniechania hodowli i likwidacji stad trzody chlewnej przez rolników. W przypadku wydania drugiej negatywnej decyzji PLW sprawie bioasekuracji w gospodarstwie, rolnicy mogą ubiegać się o rekompensaty w wysokości 0,36 zł/dzień/szt. trzody chlewnej w okresie nie dłuższym niż 3 lata (zadanie realizowane w ramach obowiązujących programów w tym zakresie).
Na zakończenie Wicestarosta Zwoleński Waldemar Urbański podziękował zebranym za liczne przybycie, aktywny udział w posiedzeniu, konstruktywne głosy i wnioski. Jeszcze raz podkreślił konieczność wspólnego, szeroko zakrojonego działania w walce z zagrożeniem ASF.
fot. Starosta Zwoleński - Stefan Bernaciak apelowal o przeprowadzenie spotkań z sołtysami celem przedstawienia aktualnej sytuacji w zakresie ASF na terenie powiatu zwoleńskiego.
Opracowanie: Mirosław Solecki